Nederlandse havens in beweging: groei, transitie en nieuwe kansen
In 2024 bleven Nederlandse havens cruciaal voor internationale handel en logistiek. Ondanks economische tegenwind in sommige sectoren, bloeien anderen met groei en innovatie. Rotterdam verbetert containeroverslag, Amsterdam focust op verduurzaming, Moerdijk investeert in spoorverbindingen en North Sea Port ziet een stijging in droge bulk. Deze havens zijn volgens Kees Verweij (Buck Consultants International) essentieel voor de Topcorridors, de logistieke slagaders die Nederland verbinden met het Europese achterland en internationale markten.
Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de toekomst van de Nederlandse havens? En welke strategische keuzes maken de havenbedrijven? In dit overzicht nemen we de laatste cijfers en trends onder de loep.
Haven van Rotterdam
In de eerste helft van 2024 verwerkte de Rotterdamse haven 220 miljoen ton aan goederen, een minimale daling van 0,3% ten opzichte van dezelfde periode in 2023. Deze lichte afname werd voornamelijk veroorzaakt door een vermindering in de overslag van kolen, ruwe olie en overig nat massagoed. Positief was de groei in de containeroverslag, die met 4,2% steeg in tonnage en met 2,2% in TEU, dankzij een toenemende vraag naar consumptieproducten en een vroeg piekseizoen. Boudewijn Siemons, CEO van Havenbedrijf Rotterdam, merkte op: ‘Na een periode van economische onzekerheid zien we dat de vraag naar grondstoffen en consumptieproducten begint toe te nemen.’
Haven van Amsterdam
In 2023 verwerkte de Amsterdamse haven 63 miljoen ton aan goederen, een daling van 20% ten opzichte van het voorgaande jaar. Deze afname werd voornamelijk veroorzaakt door een significante daling in de overslag van steenkolen (-48%) en olieproducten (-16%). Koen Overtoom, CEO van Port of Amsterdam, benadrukte: ‘Ondanks geopolitieke onrust, hoge inflatie en een neerwaartse economische trend is de haven volop in transitie.’
Voor 2024 verwachtte Port of Amsterdam verdere investeringen in infrastructuur en duurzaamheid. Overtoom gaf aan: ‘Ook in 2024 investeren we in kades voor nieuwe en bestaande klanten, plaatsen we walstroompunten en verduurzamen we onze eigen vloot. Zo werken we aan het verder verduurzamen van de scheepvaart en haven.’
Haven van Moerdijk
Port of Moerdijk rapporteerde in 2024 een overslag van 15 miljoen ton, met een lichte stijging in containervervoer naar 631.000 TEU. De shortsea-activiteiten namen toe met 1.914 schepen, terwijl de binnenvaart afnam met 10.331 schepen en het aantal treinen daalde naar 2.050, wat duidt op een 'reverse modal shift'. Paul Dirix, CEO van Havenbedrijf Moerdijk, waarschuwde: ‘Onze industrie staat voor forse opgaven. Er is meer stroom nodig om te kunnen verduurzamen en ruimte om te kunnen investeren in nieuwe bedrijvigheid.’
Daarnaast verwelkomde Havenbedrijf Moerdijk de toezeggingen vanuit de Rijksoverheid om substantieel te investeren in spoorprojecten die de logistieke slagkracht van de haven versterken. Deze investeringen onderstrepen het belang van Port of Moerdijk als cruciale toegangspoort tot het achterland en als schakel binnen de Topcorridors. Dirix benadrukte: ‘Deze investeringen versterken onze spoorinfrastructuur en bevorderen de verduurzaming van het goederenvervoer.’
North Sea Port (Nederlandse deel)
North Sea Port rapporteerde in 2024 een lichte groei van 0,7% in de goederenoverslag via zeevaart, wat resulteerde in een totaal van 66,3 miljoen ton. Deze stijging werd voornamelijk gedreven door een toename in droge bulk (+2,1%) en breakbulk (+7%). De groei in droge bulk is te danken aan een verhoogde aanvoer van ijzererts, houtpellets, chemische producten en sojabonen. Een woordvoerder van North Sea Port verklaarde: ‘De diversificatie van de activiteiten in onze haven biedt in onzekere tijden vaak een tegenwicht. Bovendien versterken onze verbindingen met de Europese industrieclusters de positie van North Sea Port binnen de logistieke corridors."
Aanpassen aan veranderende marktomstandigheden
De Nederlandse havens tonen in 2024 een gemengd beeld, met groei in bepaalde segmenten zoals containeroverslag in Rotterdam en droge bulk in North Sea Port, terwijl andere sectoren zoals kolen en ruwe olie een daling laten zien. De havens van Amsterdam en Moerdijk zetten in op transitie en verduurzaming, met aandacht voor investeringen in infrastructuur en energievoorziening. Deze ontwikkelingen onderstrepen de dynamiek binnen de maritieme sector en het belang van voortdurende aanpassing aan veranderende marktomstandigheden. Ontwikkelingen en huidige dynamiek laten zien, dat er grote uitdagingen liggen waardoor het essentieel is dat havens, overheden en bedrijfsleven hierin samen optrekken. Topcorridors kunnen hier een bijdrage aan leveren onder meer met de realisatiepacten.
Over de auteur: Kees Verweij is partner bij Buck Consultants International
